آداب و رسوم

 

رفتن به خانه سادات در روز عید غدیر؛

در روز عید غدیر درب خانه همه سادات در همه جای محله باز است و با روی گشاده از هر مهمانی استقبال می نمایند. سادات از مهمانان پذیرایی می کنند و پولی به عنوان تبرک به مهمان هدیه می دهند.


سنت های عروسی:

خواستگاری: در این مراسم داماد برای دیدن عروس و آشنایی با وی همراه خانواده و با دسته گل و شیرینی به خانه عروس می رود. رسم است عروس ابتدا با سینی چای وارد مجلس می شود و بعد از اندکی عروس و داماد برای دیدار و آشنایی و اطلاع از شرایط یکدیگر به یک اتاق دیگر می روند و صحبت می کنند.

بله برون یا کدخدا کل: چند تا از اقوام عروس و داماد در یک جلسه که در خانه عروس برگزار می شود درباره شرایط عقد و مهریه صحبت و توافق می کنند.

عقد: برای مراسم عقد چند نفر از اقوام و بزرگان فامیل عروس و داماد دعوت می شوند. در سفره عقدقرآن و آینه و شمعدان و نان سنگک و سبزی خوردن و گردو و عسل می گذارند. نزدیکان عروس یک پارچه سفید بالای سر عروس نگه می دارند  روی آن قند می سابند و با نخی که گرهی در آن نباشد و سوزن آنرا می دوزند. یکی می پرسد: داری چه می دوزی؟ دوزنده پاسخ می دهد: دارم برای عروس و داماد مهر و محبت می دوزم. عروس سر سفره عقد به تلاوت قرآن می پردازد و داماد وارد می شود و عروس پس از قرآن بلافاصله به داماد نگاه می کند. سپس عاقد از عروس و داماد درخواست وکالت می کند، عروس در مرتبه سوم با گفتن بله به عاقد وکالت می دهد. وعاقد خطبه عقد را جاری می کند و عروس و داماد با انگشت خود کمی عسل برمی دارند و در دهان یکدیگر می گذارند.

جهازپیچی: در این مراسم مادر عروس فامیلهای نزدیک طرفین را دعوت می کند و هرچه برای جهاز دخترش خریده است را به مهمانان نشان می دهد و از آنان پذیرایی می نماید.

قندشکنی: مادر داماد در روزهای نزدیک عروسی مراسمی در خانه شان می گیرد و فامیل های نزدیک طرف خودشان را دعوت می نماید و قند عروسی را می شکنند و برنج عروسی را پاک می کنند و رختخواب داماد را می دوزند و به جشن و شادی می پردازند.

خنچه و حنابندان: در شب قبل از عروسی خانواده داماد خریدهای خود برای عروس را با کله قند و حنا و چند صابون در مجمع می گذارند و آقایان روی سر گرفته به خانه عروس می روند. در خانه عروس پس از جشن و پذیرایی خریدها را به همه نشان می دهند. در آخر مراسم با حنایی که قبلا خیس کرده اند کف دست عروس و داماد را حنا می کنند.

مراسم عروسی: در جشن عروسی همه اقوام و دوستان عروس و داماد شرکت می کنند و با شیرینی و شام از آنها پذیرایی می شود. پس از پایان مراسم داماد عروس را سوار ماشین عروس که آنرا به گل آراسته می کند و همراه نزدیکان کمی عروس را در شهر می گرداند. سپس به خانه پدر عروس می روند و عروس از پدر و مادرش خداحافظی می کند. سپس به خانه پدر داماد می روند و جلویشان گوسفند قربانی می کنند. پدر داماد دست عروس را در دست داماد می گذارد و مهمانان به جشن می پردازند. سپس عروس و داماد را به خانه خودشان می رسانند و اندکی آنجا هم به جشن می پردازند و عروس و داماد را تنها می گذارند.

ساق دوش: شخصی از نزدیکان داماد که همان وقتها عروسی کرده است در مراسم عروسی داماد را همراهی می کند و آداب عروسی و زفاف را به او آموزش می دهد.

پاتختی (سیّمون): در روز سوم بعد از عروسی (سیمون) یا روز بعد از عروسی، همه کسانی که در عروسی دعوت بوده اند به خانه مادر داماد می آیند و هدایایی را به عروس و داماد می دهند و به همگان نمایش داده می شود. هریک از هدایا که می خواهد نشان داده شود همه می گویند باز شود دیده شود بلکه پسندیده شود. پس از پاتختی مادر عروس برای همه فامیل های داماد و برای ساقدوش هدیه می فرستد.

مادرزن سلام: روز بعد از عروسی (کمی پیش از پاتختی) مردهای فامیل داماد همراه داماد به خانه مادر عروس میروند و مادر عروس با آجیل و شیرینی از آنها پذیرایی می نماید. سپس مادر عروس یک هدیه به داماد تقدیم می کند.

خانه بران: وقتی عروس و داماد سر خانه زندگی خودشان رفتند، فامیلها آنها را با والدینشان به صرف شام یا نهار دعوت می کنند و هدایایی به عروس یا داماد می دهند.


حلیم چهل و هشتم

در بسیاری از خانه های باغزندان شامگاه چهل و هشتم (28 ماه صفر) مانند دیگر نقاط شاهرود به یاد پیامبر گرامی اسلام(ص) و امام حسن مجتبی(ع) و یا بخاطر نذر، دیگ حلیم بار گذاشته می شود و از اذان صبح توزیع می شود. به دلیل علاقه ای که مردم به حلیم نذری دارند، دیگهای حلیم به سرعت خالی می شود… . در روز چهل و هشتم نیز شله زرد نذری بین همسایه ها پخش می شود.


دعای سفره

در پذیرایی ها چه در مسجد و چه در خانه ها، همیشه دعای سفره خاتمه برنامه است و تا دعا خوانده نشود کسی از سر سفره بلند نمی شود. معمولا چند حاجت از خدا خواسته می شود و برای ارواح بانیان خیر طلب رحمت و آمرزش می شود و ثواب قرائت فاتحه نثار روحشان می شود.

دعا خیلی وقتها با این عبارت شروع می شود و گاهی به همین دعا اکتفا می شود: هنیئا للآکلین، و برکة للباذلین، و صحة للجالسین و الطباخین، زاد الله النعم، دفع الله النقم، بحق سید العرب و العجم…


دیدار خانواده های صاحب عزا در ایام عید؛

در سه عید فطر و غدیر و نوروز، کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده اند در مسجد حضور پیدا می کنند و مردم برای عرض تسلیت و قرائت فاتحه، در مجلس شرکت می کنند. یعنی مردم در هنگامه شادی، کسانی که عزادار هستند را فراموش نمی کنند و تنها نمی گذارند.


مراسم ختم

در مراسم ختم، صاحب عزا جلوی درب می ایستد و مردم در ابتدای ورود سلام و تسلیت می گویند، سپس موقع نشستن می گویند “فاتحه مع الصلوات” و یک فاتحه قرائت می کنند، سپس دوباره بلند می شوند و رو به صاحب عزاها که جلوی در ایستاده اند با صدای بلند تسلیت می گویند و صاحب عزا به آنها خوش آمد می گوید. سپس شروع به خواندن جزوه قرآن می کنند. در پایان مراسم جزوه ها را جمع می کنند و مداح دعای ختم قرآن را با لحنی بسیار زیبا می خواند و ثواب را به روح میت اهدا می کنند. سپس روحانی منبر می رود و به وعظ و روضه خوانی می پردازد. بعد از مراسم نزدیکان برای قرائت فاتحه به مزار می روند.


زیارت اموات

مردم عصر پنجشنبه به مزار می روند و برای شادی روح اموات به قرائت قرآن می پردازند.


جمع پول برای نیازمندان

در شب های جمعه در مساجد برای نیازمندان پول جمع می کنند.


آش پشت پا:

وقتی کسی به مسافرت  طولانی میرود برای او آش میپزند و بین همسایه ها و فامیل و نیازمندان پخش میکنند به امید اینکه از سفر سالم و موفق برگردد.


دانو: آش خاصی است که به مناسبت دندان درآوردن نوزاد میپزند و اعتقاد دارند باعث میشود بچه زودتر و راحتتر دندان دربیاورد.


رسوم مربوط به عزاداری ماه محرم به طور جداگانه بیان می شود.

برای دیدن رسوم عزاداری ماه محرم اینجا کلیک کنید

 

(این برگه در حال تکمیل و بروزرسانی می باشد)