دو وصیت نامه از شهید حسن حجاری به یادگار مانده است:
بسم الله الرحمن الرحیم
« ربنا اننا سمعنا منادیا ینادی للایمان ان امنوا بربکم فامنا ربنا فاغفرلنا ذنوبنا و کفر عنا سیئاتنا و توفنا مع الابرار»
« پروردگارا ما چون صدای منادی که خلق را به ایمان می خواند شنیدیم اجابت کردیم و ایمان آوردیم، پروردگارا از گناهان ما درگذر و زشتی کردار ما بپوشان و هنگام جان سپردن ما را با نیکان محشور دار».
« اشهد ان لا اله الا الله وحده لاشریک له و اشهد ان محمداً عبده و رسوله و اشهد ان علیاً ولی الله »
« استغفرالله ربی و اتوب الیه »
خداوندا، کریما، رحیما، رحمانا، حبیبا مرا ببخش، عفو بفرما، از گذشتۀ خود پشیمانم، پشیمانم از کردار بد و زشتم پشیمانم، از بی اعتنایی به پدر و مادرم پشیمانم که نتوانستم فرد خوبی برای جامعه ام باشم . برای اصلاح خود و گذشته ام و جبران کوتاهی هایم چاره ای نداشتم جز اینکه برای جلب رضای حق روانۀ جبهه شدم و خودم را بسازم و دعوت حق را لبیک گویم . آری پدر و مادر عزیزم، هیچ ناراحت نباشید، زیرا ناراحتی شما موجب خوشحالی منافقین می شود، بر خود افتخار کنید تا اینکه ضدانقلاب بفهمد ما راه حسین(ع) را ادامه می دهیم و از کشته شدن در این راه باکی نداریم، آری حسین(ع) که سرور آزادمردان است و در راه جهاد باکی نداشت و تمام هستی خود را فدای اسلام کرد. حسین(ع) که پدری همچون علی ابن ابیطالب (ع) داشت که مظلومانه در محراب عبادت به شهادت رسید و مادری چون فاطمه مظلوم (س) که توسط غاصبان و ستمکاران زمان پهلویش شکست و در نهایت به شهادت رسید و خواهری چون زینب (س) که هیچ زنی به مقدار او رنج نکشید و داغ ندید، آری ما که در آن زمان نبودیم تا حسین (ع) را یاری کنیم و او را از غریبی نجات دهیم، اما الان که هستیم باید برویم و او را از چنگال خونخواران زمین آزاد سازیم و حسین زمان را یاری نماییم، آری پدر و مادر عزیزم، باید راه رفتنی را رفت و نباید کار امروز را به فردا انداخت، چه قدر خداوند خوشحال می شود وقتی که ببیند بنده اش با اشتیاق به سویش می آید. حال پدر و مادر عزیزم اگر در طول زندگی با هم، فرزند خوبی برای شما نبودم مرا ببخشید و حلالم کنید و از شما می خواهم که در تشییع جنازه ام گریه نکنید و سیاه نپوشید مخصوصاً شما برادران و خواهران عزیزم، از شما می خواهم که لباسی نو با رنگی روشن بپوشید، چرا که، وقتی کسی به آرزویش می رسد نباید دیگران ناراحت باشند، در ضمن مادر عزیزم از شما می خواهم که از رفتن به جبهۀ دیگر برادرانم جلوگیری نکنید و اگر خدای ناکرده یک وقت دچار غفلت شدند ایشان را یادآوری کنید و دیگر اینکه سعی کنید برخوردتان با ضدانقلاب ها جدی باشد، حتی اگر از نزدیکترین وابستگان باشند و در مقابل مشکلات و مصائب صبر کنید و بدانید که خداوند به افرادی که در راهش صبر پیشه کنند اجر عظیمی عنایت می فرماید همان طور که در کتاب کریمش عنوان می فرماید: « ان الله مع الصابرین »
و اما سخنی چند با مردم : اول خطابم به آنان است که نسبت به مسئله جنگ بی تفاوتند، افرادی که نماز و روزه خود را انجام می دهند و خمس و زکات را هم می دهند و به حج می روند، اما به مسئلۀ ششم از فروع دین، جهاد، که می رسند همه خاموش می شوند و به بهانه های مختلف از آن طفره می روند، چنین افرادی خیلی هم در مسائل دنیوی کوشا هستند و خیلی هم دل به دنیای فانی خوش کرده اند و به خیال واهی خویش فکر می کنند این دنیا، دنیای ابدی است، اما لحظه ای هم به مسئلۀ فنای نیاکان و گذشتگان خویش فکر نکرده اند، چنین افرادی را که در شهر خودمان و شاید در بستگان خودمان هم به چشم بخورند ، خداوند به حال خودشان واگذاشته است تا هرچه می خواهند بکنند . آن گاه خداوند چنان سیلی محکمی به آنها بزند که خود بفهمند برای چه آمده اند و سرنوشتشان چه خواهد بود . همان طور که در قرآن می فرماید : « و البته آنان که به راه کفر رفتند گمان نکنند مهلتی که به آنها می دهیم به حال آنان بهتر خواهد بود بلکه مهلتشان می دهیم برای امتحان تا بر سرکشی و طغیان خود بیفزایند و آنان را عذابی رسد که سخت خوار و ذلیل شوند» . ( آل عمران / 178 )
و در جای دیگر می فرماید : « پیش از شما مللی بودند و رفتند، در اطراف زمین گردش کنید تا ببینید آنان که وعده های خدا را تکذیب کردند چگونه هلاک شدند ».( آل عمران/ 137 )
و همچنین مولای متقیان علی (ع) می فرماید : « هرکس به جنگ نرود و آرزوی آن را هم در دل نداشته باشد خداوند لباس خواری و ذلت بر او می پوشاند ».
دوم ای جوانان نکند که گول منافقین را بخورید و امام را تنها بگذارید، نکند به رهنمودهای اماممان گوش ندهید . شماها باید همچون علی اکبر دلاورانه و شجاعانه در هر کجا که هستید و در حال انجام هر کاری که هستید از امام و رهبر و پیرو مرشد خویش حمایت کرده و با ضدانقلاب و دشمنان اسلام خصوصاً منافقین که خطرشان بیش از همه است مبارزه کنید و مبادا نسبت به این قشر بی تفاوت باشید که خون شهدا را پایمال نموده اید. ای برادران مبادا دشمنان بین شما تفرقه انداخته و از روحانیت متعهد جدا کنند که اگر چنین شود روز بدبختی مسلمین و جشن ابرقدرت ها است.
مبادا خویشتن را واگذاریم
امام خویش را تنها گذاریم
ز خون هر شهیدی لاله رسته
مبادا روی لاله پا گذاریم
سوم: ای خواهران حزب اللهی و مذهبی، می دانید که پیروی کردن از خط امام فقط یاری به اسلام و قرآن است باید همیشه در صحنه باشید و فرصت به ضدانقلاب و بی حجاب ها و منافقین از خدا بی خبر ندهید و سعی کنید همیشه خواهران دیگر را با اعمال و روی خوش به راه راست دعوت و هدایت کنید و زینب وار تبلیغ و ارشاد نمایید. چهارم: مادران در تربیت صحیح و اسلامی فرزندان خود کوشا بوده تا بتوانید افراد مفید و متعهدی به جامعه تحویل دهید و مبادا از رفتن فرزندانتان به جبهه جلوگیری کنید که فردای قیامت نمی توانید جواب زینب کبری (ع) را بدهید که رنج شهادت 72 تن مظلوم کربلا و اسارت را تحمل نموده و انشاءالله گام در جای پای آن بانوی بزرگ اسلام نهید تا خداوند اجر شهادت را به شما عنایت بفرماید . پنجم: پدران شهیدپرور همیشه سعی کنید راه و یاد فرزندانتان را بزرگ داشته و آن را دنبال کنید و همیشه در صحنه انقلاب حاضر شوید و در نمازهای جمعه و جماعت و دعای کمیل و توسل شرکت کنید که همین عبادت ها ما را تا به اینجا رسانده است و هشیارانه توطئه دشمنان اسلام را در هم شکنند و نگذارید هر حرفی را که دلشان می خواهد بزنند ک ه در نهایت ضربۀ آن متوجۀ اسلام و کرامت مسلمین و قداست خون شهیدانمان خواهد بود . در آخر از تمامی وابستگان مخصوصاً همسایگان طلب بخشش می کنم و از آنها می خواهم که مرا حلال کنند و از خداوند برایم طلب مغفرت نمایید. از همگی التماس دعا دارم.
روزی که تو آمدی به دنیا عریان
جمعی به تو خندان و تو بودی گریان
آن گونه عمل نما که وقت مردن
جمعی به تو گریند و تو باشی خندان
خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار
« والسلام ملتمس دعا » حسن حجاری 66/ 5/ 9
[ وصیت نامه ای دیگر]
بسم الله الرحمن الرحیم
« و لاتحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاء عند ربهم یرزقون »
« و گمان مبرید کسانی که در راه خدا کشته می شوند مرده اند بلکه زنده اند و نزد پروردگار روزی می خورند».
خدایا مرا ببخش و عفو بفرما و مرا مورد رحمت خویش قرار بده، الهی به بازماندگان شهدا صبر واجر عظیمی عنایت بفرما . خدایا عاقبت همۀ مسلمین را ختم به خیر بفرما . پروردگارا مرا با شهدای کربلای حسینت محشور بگردان . رحیما پدر و مادر مرا بیامرز و تا نیامرزیدی از این دنیا مبر . رحمانا رهبر کبیر انقلاب را تا ظهور دولت یار امام زمان ( عج ) برای امت اسلامی نگه دار. خدایا روحانیت در خط امام و مسئولین دلسوز جمهوری اسلامی خصوصا امید امام آیت الله منتظری برای امت اسلام حفظ بفرما . خدایا حاجات کلیه مسلمین مخصوصاً مسلمانان ایرانی را روا کن. آمین یا رب العالمین پدر و مادر گرامیم از شما می خواهم که مرا ببخشید و حلالم کنید و از من راضی باشید در صورتی که می دانم حق خودم [ را] نسبت به شما ادا نکردم اما اگر شما مرا نبخشید خدا هم حتما مرا نمی بخشد پس مرا ببخشید و حلالم کنید و از خداوند برای این بنده گناهکار طلب مغفرت و آمرزش کنید می بخشید چند مطلبی را درد دل داشتم که لازم دانستم آن را برای شما مطرح کنم. اول آنکه بعد از شهادت من خیلی باید مواظب خود باشید که خداوند از راه های مختلفی شماها را امتحان و در آن امتحانات صبر پیشه کنید و خود را در آن امتحان قبول کنید و اگر قبول شوید خداوند شما را [ امتحان] مشکلتری می گیرد تا ببیند بنده اش تا چه قدر بر او اعتقاد دارد و شما باید با صبر و استقامت آن امتحانات را پشت سر بگذارید مثلا امکان دارد یک سری افراد به شما زخم زبان هایی بزنند ولی برخورد صحیح نمایید و اگر امکان داشت آنها را به خط انقلاب بکشانید نه اینکه آنها را از خود با برخورد ناپسند دور کنید و سعی کنید همیشه خود را در صحنۀ انقلاب حاضر کنید و در راه پاسداری [ از انقلاب] و نمازهای جمعه همچنان که قبلا شرکت داشتید می خواهم که شهادت من شما را محکمتر کند و اهمیت بدهید و شرکت کنید و به دشمن بفهمانید که شهادت فرزندمان عقیده ما را نسبت به اسلام محکمتر کرده است و حاضریم تا آخرین قطره خونمان برای اسلام و انقلاب در […] می دانیم فرزندمان راه خوبی را برای خود انتخاب کرد و ما هم می خواهیم راه او را ادامه دهیم [ حتی اگر] موانع زیادی بر سر راهمان باشد و چون خودمان را پیرو امام حسین (ع) می دانیم می خواهیم که مانند امام حسین (ع) عمل کنیم و فقط شعار ندهیم و بلکه عمل هم کنیم و نمی خواهیم مثل بعضی ها فقط برای [امام] حسین(ع) به سینه بزنیم و گریه کنیم و هدف او را دنبال کنیم و همچون امام حسین(ع) به تنهایی حاضریم برای اسلام بجنگیم و بمیریم اما سازش نپذیریم. مسئله دوم این است که خود را در مقابل خون شهدا و انقلاب مسئول بدانید و بی تفاوت نسبت به مسائل نباشید که روز قیامت جوابگو خواهید بود . مادر و پدر بزرگوارم در وصیت نامه گفته بودم قیامت در حضور سالار شهیدان اباعبدالله حسین (ع) و حضرت زینب (س) و مادرشان زهرا (س) خواهید بود البته اگر خداوند شهادت ما را قبول کند و اگر می خواهید واقعاً روز قیامت سربلند [باشید] و حضرت زهرا(س) به شما لبخند بزند بایستی که خیلی مواظب اعمال و رفتار خودتان [باشید و در] برابر سختی ها و مشکلات صبر پیشه کنید و خدای ناکرده نکند که در برابر یک مسئله بسیار کوچک از خود ناراحتی نشان دهید و از انقلاب دلزده شوید چون ضدانقلاب می کوشد که در هر جا و در هر حال ملت ما را نسبت به انقلاب ناامید کند و تنها فقط می توانید با ایستادگی در مقابل آنها و با توکل به خداوند بلندمرتبه آنها را سرکوب کنید و بدانید که صبر و استقامت شما در مقابل سختی ها برای رضای خدا بی اجر و پاداش نمی ماند زیرا خداوند در قرآن میفرماید :
« یا ایها الذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوالله لعلکم تفلحون » (آل عمران200 / 199)
« ای اهل دین در کار دین صبور باشید و یکدیگر را به صبر و استقامت [ و ایجاد رابطه] سفارش کنید و مهیا و مراقب کار دشمن بوده و خداترس باشید که فیروز و رستگار گردید ».
مسئله سوم [ که] با برادران خودم دارم و آن این است که تا جایی که می توانید به رهنمودهای اماممان گوش فرا دهید و همیشه سعی کنید صحبت های او را گوش دهید و بدان جامۀ عمل بپوشانید و همیشه در صحنۀ انقلاب حاضر باشید و با ضدانقلاب ها مبارزه کنید و نگذارید که به […] خودمان هم به چشم بخورند را خداوند به حال خودشان باقی گذاشته است تا آنها هر کاری را که می خواهند انجام دهند و بعد خداوند چنان سیلی محکمی به آنها بزند که خود بفهمند برای چه به دنیا آمده اند همان طور که خداوند در قرآن می فرماید :« و البته آنان که به راه کفر رفتند گمان کنند مهلتی که به آنها می دهیم به حال آنها بهتر خواهد بود بلکه مهلت می دهیم برای امتحان تا بر سرکشی و طغیان خود بیفزایید و آنان را عذابی رسد که به آن سخت خو ار و ذلیل شوند ». (آل عمران 178/ 177 ) و یا می فرماید : « پیش از شما مللی بودند و رفتند در اطراف زمین گردش کنید تا ببینید آنان که وعده های خدا را تکذیب کردند چگونه هلاک شدند ». (آل عمران137/ 134 ) و از شما می خواهم که با برادرمان حبیب که آمادگی رشدی را دارد بیشتر کار کنید و مسئله دیگر این است که همچنان که در گذشته در رابطه با انقلاب فعالیت داشتید فعالیتتان را بیشتر کنید مخصوصاً شما برادر بزرگوارم محمدحسن، و هرگز سست و ناامید نشوید از حرف های ضدانقلابیون.
مسئله چهارم را با خواهرم دارم، سخنم را با یکی از سخنان امام بزرگوار ، بت شکن زمان که از شماها می خواهم قدر […] دانید، آغاز می کنم. دکتر شریعتی فرمودند: « آنها که رفتند کاری حسینی کردند و آنهایی که ماندند باید کاری زینبی کنند ».
آری خواهران عزیزم مخصوصاً شما خواهر بزرگترم، شما باید همچون زینب (س) عمل کنید. زینبی که از دنیا رفتن جد بزرگوارش را دید، زینبی که شهادت مادرش زهر ا(س) را دید،زینبی که برادرش امام حسن (ع) را دید، در حالی که پاره های جگرش از دهانش بیرون میریخت، زینبی که سر بریدة برادرش را در گودال قتلگاه دید، زینبی که سر شکافته شده و شهادت پدرش علی (ع) را دید ، زینبی که در روز عاشورا فرزندانش و وابستگان نزدیکش را به شهادت رسانیدند، آری زینب (س) با همه داغی که دید، اما باز هم صبور بود و سخنی جز سخن حق نگفت و شما زنان باید زینب (س) و مادرش زهرا(س) را الگوی خویش قرار دهید و شما نباید ناراحت باشید، بلکه خوشحال هم باشید و افتخار کنید که برادرتان راهی جبهه راه حق خواهد رفت. اگر مراسمی برای من گرفتید ، نکند که شما لباس سیاه بر تن کنید و منافقین شادی نمایند و اگر قرار باشد در مرگ عادی هم سیاه بپوشید در شهادت هم سیاه ، فرقی پس با هم ندارند . بلکه باید لباس نو یا رنگی روشن بپوشید . چرا که برادرتان به آرزویش رسیده است و حتی اگر بستگان لباس سیاه داشتند و خیلی گریه و زاری کردند از تو می خواهم که آنها را به صبر بطلبی و بسیار با روحیه خندان و خوشحال با آنها صحبت کنید و اگر به شما گفتند آخرین غمتان باشد فوراً به آنها بگویید ما غمی نداریم بلکه خوشحال هستیم ، از اینکه برادرمان شهید شده است . البته خوب ممکن است خاطراتی از من با شما باشد و به یاد آورید که ممکن است شما ناراحت شوید، حداقل اگر خواستید گریه کنید در پنهان از چشم دشمن و من دلم می خواهد همچنان باشید که آنها نسبت به صبر و استقامت شما حسرت بخورند و با خود بگویند عجب استقامتی.
راستی اگر یادت باشد آن روزی که برای خداحافظی آمده بودم شما یک حرفی به من زدید که چه چیزی به شما […] و به وابستگانمان بگویید که این قدر دل به دنیا نبندید زیرا آخر و عاقبت ، همانا یک مقدار پارچه است، پس برای یک مقدار پارچه و یک گور این قدر تلاش و شاید هم هراس این است . بلکه برای توشۀ آخرت که تقوی است باید حرص خورد که هیچ چیز نداریم به مسائل زیر توجه فرمایید: مبلغ 6000 ریال [ به] محمدرضا مغانی پرداخته شده است.
مبلغ 500 ریال حق مظالم بدهید.
به دنیا دل نبندد آن که مرده / که دنیا سر به سر اندوه و درده
به قبرستان گذر کن تا ببینی / که دنیا با رفیقانت چه کرده
خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار
در ضمن بعضی اوقات مقداری پول از جیب شماها برمی داشتم ( پدر و مادر و داداش ) از شما می خواهم راضی باشید.
ملتمس دعا العبد العاصی حسن حجاری 67/ 2/ 15 داخل خاک عراق